Tính trung bình, khả năng được bảo vệ sau khi nhiễm Covid-19 có thể tương đương với việc tiêm vắc xin, ít nhất trong một thời gian ngắn.
Mức độ và độ bền của khả năng miễn dịch với Covid-19 mà một người có được sau khi tiêm vắc xin so với từng nhiễm bệnh không phải là một câu hỏi dễ trả lời.
Hai yếu tố trên phụ thuộc vào một số yếu tố. Trong đó bao gồm t.uổi tác, bạn từng bị Covid-19 trước đó hay chưa, loại biến thể virus, mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng, tình trạng tiêm chủng, đã bao lâu kể từ khi bạn nhiễm bệnh hoặc được tiêm vắc xin. Sức khỏe cơ bản của bạn cũng đóng vai trò quan trọng.
Ảnh minh họa: Reuters
Độ bền của miễn dịch
Nếu bạn đã tiêm vắc xin hoặc khỏi Covid-19, bạn có thể có sức đề kháng tốt trong ít nhất 6 tháng. Đây là khoảng thời gian được khuyến nghị để mọi người cân nhắc tiêm liều tăng cường.
Mặc dù sự bảo vệ bạn nhận được sau khi nhiễm bệnh và tiêm chủng rất mạnh, nhưng không hoàn hảo. Bạn vẫn có nguy cơ bị Covid-19.
Nếu bạn không may mắc bệnh, hệ miễn dịch bắt đầu cảnh báo về loại virus xâm nhập. Khả năng bạn phải nhập viện và t.ử v.ong sẽ ít hơn nhiều.
Theo dữ liệu của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC), trong thời kỳ tăng đột biến các ca Covid-19 vào tháng 8, những người được tiêm chủng đầy đủ có nguy cơ nhiễm Covid-19 thấp hơn 6 lần so với những người không được tiêm chủng và nguy cơ t.ử v.ong thấp hơn 11 lần nếu mắc bệnh.
Mức độ miễn dịch sau nhiễm Covid-19
Khoảng 90% số bệnh nhân khỏi Covid-19 có một số kháng thể bảo vệ. Các nghiên cứu đ.ánh giá nồng độ kháng thể có khả năng gấp 200 lần.
Lượng kháng thể của mỗi người phụ thuộc vào t.uổi tác, mức độ trở nặng, có bệnh nền, có dùng thuốc làm suy giảm chức năng miễn dịch hay không.
Hệ miễn dịch của chúng ta suy giảm dần theo t.uổi tác, thường bắt đầu ở t.uổi 60. Những người chăm tập thể dục và khỏe mạnh sẽ có chức năng miễn dịch tốt hơn.
Nói chung, bạn càng lớn t.uổi, càng ít có khả năng nhận được phản ứng miễn dịch mạnh mẽ sau khi bị nhiễm bệnh hoặc tiêm vắc xin. Đó là lý do nhóm này được ưu tiên tiêm vắc xin tăng cường.
Mức độ bệnh cũng ảnh hưởng tới khả năng bạn được bảo vệ trước Covid-19. Một số nghiên cứu đã chỉ ra, nồng độ kháng thể trong m.áu của người từng bị bệnh nặng tăng nhanh và đạt đến đỉnh cao hơn.
So sánh miễn dịch sau khi khỏi bệnh và tiêm vắc xin
Tính trung bình, khả năng được bảo vệ sau khi nhiễm bệnh có thể so sánh với việc tiêm vắc xin, ít nhất là trong một thời gian. Nhiều nghiên cứu lớn từ các quốc gia khác nhau đã ghi nhận 6 đến 9 tháng sau khi hồi phục, một người có nguy cơ mắc lại Covid-19 thấp hơn 80 đến 93% so với người khác.
Hai tuần sau liều vắc xin thứ 2, khả năng bảo vệ chống lại nhiễm Covid-19 rất cao – khoảng 90% đối với vắc xin Pfizer và Moderna.
Tiêm phòng tạo ra một sự đột biến lớn của các kháng thể trung hòa – các protein được tạo ra để bám vào các vị trí nhất định của virus SARS-CoV-2. Khi đó, virus bị vô hiệu hóa, không thể lây nhiễm sang các tế bào và tạo ra bản sao.
Hiện vẫn chưa biết vắc xin Covid-19 có khả năng bảo vệ trong bao lâu. Có một số bằng chứng cho thấy tác dụng bảo vệ chống lại bệnh có triệu chứng sẽ suy giảm theo thời gian khi mức độ kháng thể giảm xuống.
Nhưng hiệu quả chống lại trở nặng nghiêm trọng, bao gồm cả nhập viện và t.ử v.ong, vẫn ở mức cao cho đến nay, ngay cả khi không có liều tăng cường.
Tiêm 2 mũi vắc xin rồi nhiễm Covid-19 có cần tiêm mũi 3?
Trên là thắc mắc của nhiều người xung quanh vấn đề tiêm mũi 3 vắc xin Covid-19. Theo chuyên gia, sau 90 ngày khỏi bệnh Covid-19 thì có thể tiêm mũi 3 nếu điều kiện cho phép.
Theo ông Barron, chuyên gia về bệnh truyền nhiễm của Hệ thống chăm sóc sức khỏe UCHealth (Mỹ), mọi người nên tiêm liều thứ 3 ngay khi đã khỏe mạnh và đủ tiêu chuẩn để tiêm.
“Những người đủ điều kiện nên đợi 90 ngày sau khi nhiễm bệnh để tiêm phòng. Hiện chưa có nghiên cứu về khung thời gian lý tưởng để tiêm liều thứ 3”, chuyên gia Barron nói.
Liều thứ 3 vắc xin Covid-19 có an toàn không?
Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC Mỹ) đã đ.ánh giá độ an toàn của liều thứ 3 thông qua thử nghiệm theo dõi 171 người tham gia từ 18 t.uổi trở lên, trong khoảng 6 tháng.
Các tác dụng phụ sau tiêm mũi 3 được báo cáo phổ biến nhất là đau tại chỗ tiêm, mệt mỏi, đau đầu, đau cơ hoặc khớp, ớn lạnh… Ảnh SHUTTERSTOCK
Các tác dụng phụ được báo cáo phổ biến nhất là đau tại chỗ tiêm, mệt mỏi, đau đầu, đau cơ hoặc khớp, ớn lạnh, sưng hạch bạch huyết ở cánh tay tiêm, buồn nôn, nôn mửa và sốt.
Đáng chú ý, nhiều trường hợp bị sưng hạch ở nách sau khi tiêm liều thứ 3.
Các phân tích liên tục từ Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) và các hệ thống giám sát an toàn của CDC đã xác định được nguy cơ gia tăng của các bệnh viêm tim, viêm cơ tim và viêm màng ngoài tim, sau khi tiêm vắc xin Moderna, đặc biệt là sau liều thứ 2. Thông thường, các triệu chứng khởi phát sau khi tiêm chủng một vài ngày. Nguy cơ này ở nam giới, đặc biệt là nam giới từ 18 đến 24 t.uổi, cao hơn ở nữ giới.
Những ai không nên tiêm liều thứ 3?
Trong một số trường hợp rất hiếm, nam thanh niên gặp phải các vấn đề về tim như viêm cơ tim khi tiêm vắc xin. Do tác dụng phụ rất hiếm gặp này, một số nam giới trẻ, từ 18 đến 30 t.uổi, có thể không nên tiêm liều thứ 3, theo FDA
Trường hợp nào có thể tiêm liều thứ 3 chỉ 28 ngày sau mũi thứ 2?
CDC và FDA khuyến nghị một liều bổ sung ít nhất 28 ngày sau liều thứ 2 đối với những người suy giảm hệ thống miễn dịch, bao gồm:
Đang điều trị ung thư
Đã được cấy ghép nội tạng
Đã được cấy ghép tế bào gốc trong vòng 2 năm
Suy giảm miễn dịch nguyên phát trung bình hoặc nghiêm trọng
Nhiễm HIV giai đoạn nặng hoặc không được điều trị
Điều trị tích cực bằng corticosteroid liều cao hoặc các loại thuốc khác có thể ngăn chặn phản ứng miễn dịch
Tại sao nhóm người này cần tiêm mũi thứ 3 sớm?
Đối với những người bị suy giảm miễn dịch, 2 liều vắc xin thông thường có thể không cung cấp đủ mức độ miễn dịch như đối với những người khỏe mạnh khác. Liều thứ 3 giúp hệ thống miễn dịch của họ xây dựng đủ khả năng bảo vệ chống lại Covid-19.
Những quốc gia đã tiêm liều vắc xin thứ 3
Ở Israel, người lớn t.uổi bắt đầu tiêm liều thứ 3 vào đầu mùa hè và hiện nay, tất cả mọi người 12 t.uổi trở lên đều có thể tiêm liều nhắc lại. Các quốc gia khác như Anh và Đức cũng đang tiến hành tiêm liều thứ 3.
Từ ngày 1.11, những người từ 18 t.uổi trở lên ở Úc có thể được tiêm liều thứ 3 ít nhất 6 tháng sau khi tiêm liều thứ 2 của bất kỳ loại vắc xin phòng Covid-19 nào, theo health.nsw.gov.au.
Canada khuyến cáo tiêm liều thứ 3
Ủy ban Tư vấn Quốc gia về tiêm chủng của Canada đề nghị người từ 70 t.uổi trở lên, nhân viên y tế tuyến đầu, những người đã tiêm 2 liều AstraZeneca có thể cần tiêm liều thứ 3, theo cbc.ca.
Chi tiết các bệnh nền và môi trường làm việc trong danh mục nên tiêm mũi thứ 3
Những người có các bệnh nền cần tiêm mũi thứ 3 bao gồm, theo Johns Hopkins.
Ung thư
Bệnh thận mạn tính
Bệnh phổi mạn tính, bao gồm bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, hen suyễn (trung bình đến nặng), bệnh phổi kẽ, xơ nang và tăng áp phổi
Sa sút trí tuệ hoặc các bệnh thần kinh khác
Bệnh tiểu đường
Hội chứng Down
Bệnh tim như suy tim, bệnh mạch vành, bệnh cơ tim hoặc tăng huyết áp
Nhiễm HIV
Người có hệ thống miễn dịch suy yếu
Bệnh gan
Thừa cân và béo phì
Thai kỳ
Bệnh hồng cầu hình liềm hoặc bệnh thalassemia
Ghép tạng
Đột quỵ hoặc bệnh mạch m.áu não, ảnh hưởng đến lưu lượng m.áu đến não
Rối loạn sử dụng chất gây nghiện (như rối loạn sử dụng rượu)
Người có nguy cơ cao bị phơi nhiễm và lây truyền Covid-19 do nơi làm việc hoặc nơi cư trú có thể được tiêm mũi thứ 3.
Ví dụ về nơi cư trú có thể làm tăng nguy cơ phơi nhiễm Covid-19 bao gồm viện dưỡng lão, mái ấm…
Ví dụ về các nghề có nguy cơ gia tăng phơi nhiễm Covid-19 bao gồm nhân viên y tế, giáo viên, nhân viên vận chuyển và giao hàng hóa, công nhân sản xuất…
